Taalhuizen, bibliotheken en de Stichting Lezen en Schrijven vragen tijdens de Week van Lezen en Schrijven, van 8 tot 12 september, aandacht voor laaggeletterdheid.
Het doel: de 2,5 miljoen volwassenen die niet goed kunnen lezen, schrijven, rekenen en computeren te helpen. Ook het Taalhuis en de bibliotheken in de gemeente Aa en Hunze doen mee.
Bij laaggeletterdheid wordt in de eerste plaats gedacht aan mensen die in Nederland geboren zijn. Maar vluchtelingen ervaren ook hoe machteloos en eenzaam ze zijn als ze de taal niet beheersen. De nu 41-jarige Oeigoer Aziz Keyyum kwam bijna drie jaar geleden naar Nederland. Hij ontvluchtte zijn eigen land Oeigoeristan dat onderdrukt wordt door China en nu Xinjiang heet. China erkent de Oeigoeren niet als onafhankelijke bevolkingsgroep. Zij zijn moslim en hebben Turkse voorouders. ,,Ik heb al vijf jaar helemaal geen contact met mijn familie’’, zegt hij verdrietig. ,,Ik weet zelfs niet of mijn moeder nog leeft. Ze is ouder dan 80.’’ Aziz kan niet terug naar huis. Hij weet zeker dat hij op het vliegveld meteen opgepakt wordt en dat hij zijn leven dan niet zeker is.
Na zijn vlucht kwam Aziz anderhalf jaar in het asielzoekerscentrum in Assen. Daar kon hij tot zijn grote opluchting weg. Hij was de enige Oeigoer in het AZC en daardoor erg eenzaam. Hij kreeg een woning in Gieten, waar hij taalvrijwilliger Max Boelens van het Taalhuis ontmoette. Hij kon nog maar een paar woorden spreken zoals ‘hallo‘, ‘gratis’ en ‘geen varkensvlees’. ,,Als je de taal niet spreekt, maak je ook geen vrienden’’, weet Aziz. Daarom ging hij samen met Max keihard aan de slag om Nederlands te leren. Gevoel voor taal heeft Aziz zeker: naast het Oeigoers beheerst hij het Chinees, Turks en ook een beetje Engels. In zijn eigen land studeerde hij journalistiek aan de universiteit.
Max is voor Aziz veel meer dan een taalcoach. ,,Als mijn huis wat nodig heeft, helpt hij ook. Als een douchekop kapot is bijvoorbeeld.’’ Dan gaat Max mee naar de winkel en monteren ze hem samen. Aziz beseft hoe bijzonder dat is en dat niet iedere vrijwilliger van het Taalhuis dat doet. ,,Max geeft me veel positieve energie. Ik kom ook bij hem thuis. Dankzij hem ben ik niet meer zo alleen.’’ Aziz vindt Gieten een mooi dorp, maar hij voelt zich nog wel een gevangene in zijn huis. Hij kan jaloers worden op mensen die hun familie en vrienden wel om zich heen hebben. Als hij slechte berichten uit Oeigoeristan krijgt, wordt hij soms ‘gek in zijn hoofd’. Aziz noemt Nederland ‘een klein, maar mooi en democratisch land’. De mensen zijn vriendelijk en behulpzaam en Aziz wil in Nederland een nieuw leven beginnen. Werken in de zorg lijkt hem wel wat. De taal is daarvoor de sleutel. Dan komt hij met een dringend verzoek: ,,Mensen, praat wat minder snel en slik geen woorden in, dan versta ik jullie beter!’’ Aziz is goed bezig om Nederlander te worden. ,,Ik kom uit een land waar thee heel belangrijk is. Maar nu drink ik elke ochtend een kopje koffie om wakker te worden.’’ Zijn bezoek krijgt dan ook een oer-Hollandse sprits bij de koffie.
Aziz Keyyum is niet de enige inwoner van Aa en Hunze die moeite heeft met lezen en schrijven. Gelukkig vinden steeds meer mensen de weg naar het Taalhuis. Coördinator Theo Wortel (06-48527411) zit elke vrijdagmiddag tussen 13.00 en 15.00 uur klaar in de bibliotheek in Gieten met koffie en een sprits. Vooraf even melden dat je komt is verstandig, maar een mail sturen naar info@taalhuisaaenhunze.nl kan ook. ,,Samen zoeken we een cursus of vrijwilliger die bij je past. We beloven dat het leuk wordt, want daar wordt het leren makkelijker van.’’
Bron: De Schakel